Case: duurzaamheid uitdragen dankzij belgisch kledingmerk Opte

De visie van de Think Tank Sustainability:

Als het gaat om best practices in het combineren van marketing en duurzame ontwikkeling, beantwoordt Opte aan een aantal criteria. Een globale of 'systemische' aanpak die rekening houdt met alle aspecten van de impact van een sector en kiest (zonder woordspeling) voor een radicaal ander bedrijfsmodel. Een zeer bescheiden aanpak, ondanks de uitgesproken ambitie. Een toewijding aan de lange termijn zonder overhaast te werk te gaan. En dan de ontwikkeling van een echte merkidentiteit die het publiek veel meer biedt dan eco-verantwoordelijkheid. Het is een merk dat dicht bij de mensen staat, vriendelijk, van hoge kwaliteit en met een wereld waar veel mensen zich in kunnen vinden.
Het enige wat we nu nog kunnen doen is hen steunen en Antoine's oproep aan andere in België geproduceerde merken doorgeven om hun krachten te bundelen!

Nicolas Lambert BAM sustainability Think Tank Marketing and sustainability expert - Author of 'Le marketing peut-il sauver le monde' - Lecturer HelHa/UCLouvain/IHECS

“Er komt een tijd dat protesteren niet meer genoeg is. Na de filosofie komt de actie!” De regel uit Victor Hugo’s Les Misérables die op de website van Opte prijkt, laat er geen twijfel over bestaan: de Belgische start-up mikt op radicale verandering in de modesector door enerzijds zelf duurzame kledij te maken maar anderzijds ook spelers in de sector met elkaar in contact te brengen.

Een ambitieuze missie die vier jaar geleden nog voorzichtig startte toen oprichter Antoine Giansante een Facebook-groep aanmaakte waarin hij zijn idee om duurzame kledij te fabriceren, aan de man probeerde te brengen. Na drie maanden kon Giansante al rekenen op 5.000 volgers op het platform, maar het vinden van partners liep aanvankelijk niet van een leien dakje, zo blijkt. “Tot de jaren ‘70 was België een belangrijk centrum voor de textielindustrie. Om verschillende redenen ging deze sector de laatste decennia echter achteruit tot hij helemaal verdween, onder meer omwille van de coronapandemie. Het was dus niet evident om in dat klimaat van start te gaan”, aldus de ondernemer. 

Crowdfunding

Het oprichten van een crowdfunding bracht gelukkig zoden aan de dijk. Al snel vond Giansante een atelier, steeg de omzet met maar liefst 208% en raakte hij steeds meer betrokken bij de ontwikkeling van de verschillende aspecten van het atelier. De trein leek definitief vertrokken tot zijn partners er van de ene dag op de andere onverwachts de brui aan gaven en de start-up noodgedwongen opnieuw van vooraf aan moest beginnen.

Zoals wel vaker wint echter de aanhouder en eind 2022 vond Giansante dan toch zijn langgezochte partner met wie hij sindsdien aan een duurzame carrière timmert. Hun gemeenschappelijke doel? Lokaal gefrabriceerde kwaliteitskleding produceren én andere partners en ateliers ondersteunen in diezelfde ambitie.

Persoonlijke overtuiging

Een ambitie die aanvankelijk startte vanuit een persoonlijke overtuiging, vertelt Giansante. “In mijn persoonlijke leven streef ik al lange tijd naar verandering. Zo neem ik bijvoorbeeld nooit het vliegtuig en koop ik alleen bio. Opte is dus gebouwd rond het verlangen om mijn waarden en mijn werk met elkaar te verbinden.”

Twee basisprincipes stonden daarbij van meet af aan voorop. In de eerste plaats moesten de kleren in België gemaakt worden om uitbuiting tegen te gaan. Even belangrijk was om zo verantwoord mogelijke keuzes te maken op het gebied van kleding, zowel uit esthetische als ethische redenen.

GOTS

Wat het materiaal van de kledij betreft, ging de start-up door verschillende fasen waarbij uiteenlopende zaken werden uitgetest – met wisselend succes. Zo wisten de vezels waarmee Opte aanvankelijk werkte, niet helemaal te overtuigen en gaf ook het gebruik van einde rol niet het gewenste resultaat.

Door deze wisselvallige resultaten groeide het besluit om louter in België te produceren met zo verantwoord mogelijke materialen. Geen verrassing dus dat Opte uitkwam bij GOTS (Global Organic Textile Standard), een internationaal label voor biologische textiel dat garandeert dat de productie op een milieuvriendelijke en sociaal verantwoorde wijze – onder meer kindarbeid en slavernij zijn uit den boze – gebeurt. 

De samenwerking versterkte Opte eens te meer in haar duurzame overtuiging, getuigt Giansante. “GOTS analyseert steevast de hele keten: van het oogsten van de vezels tot de uiteindelijke stof. Kiezen voor GOTS betekent dus dat we bijdragen aan de duurzame keten.” 

Een duurzame keten die weliswaar niet stopt aan de landsgrenzen. Want heeft Opte als ambitie om de textielsector te herlokaliseren, dan werkt het wel degelijk samen met buitenlandse partners, onder meer voor de stof. Voor de doe-het-zelvers: de vezels die aan de basis liggen van de kledij zijn een katoenmengsels dat gecertificeerd is door GOTS. Het garen komt vervolgens aan in Frankrijk waar het gebreid en geverfd wordt waarna de stof vervolgens naar België wordt verzonden waar het gesneden en geconfectioneerd wordt. Tot slot gaan de kleren die uit 100% katoen bestaan rechtstreeks van het atelier naar de klanten.

Externaliteiten

Een korte keten met andere woorden en dat blijkt ook uit de ecologische impact van het bedrijf dat Opte liet doorlichten op basis van een Franse overheidstool. Waar een gemiddelde klassieke t-shirt uit Bangladesh met conventioneel katoen op 2.133 punten uitkomt, telt Opte er slechts 425. 

Het terugdringen van de negatieve externaliteiten binnen het productieproces brengt echter wel financiële gevolgen met zich mee voor het bedrijf. Zo bedraagt de gemiddelde butomarge op de kleding van Opte 48%. Relatief laag volgens Giansante, die niet blind is voor de consequenties hiervan. “De lage brutomarge betekent dat we een aantal specifieke keuzes moeten maken. Zo verkopen we direct online, doen we niet aan promotie en werken we alleen met bestellingen vooraf. Aangezien onze productiekosten veel hoger liggen dan die van de andere spelers in de sector moeten we creatief zijn om dit verschil in productiekosten te compenseren. Het zijn noodgedwongen keuzes maar ze maken ons wel bijzonder.”

Kwaliteitsextremisme

Met een focus op duurzaamheid zouden wehaast vergeten dat Opte evenzeer mikt op kwaliteit. Logisch, want voor Giansante gaan beide zaken hand in hand. “Het streven naar duurzaamheid vormde vanaf het begin de basis maar het is voor ons ook evident om kwaliteit en originaliteit na te streven. We proberen steeds kleren te maken die eruit springen en merken dat daar een publiek voor bestaat. Zo hebben we ondertussen al een trouwe klantenkring opgebouwd en blijkt uit statistieken dat slechts een kleine minderheid daarvan onze kleren koopt omwille van lokale of ecologische redenen. Dat betekent dat de overgrote meerderheid van onze klanten andere koopmotieven heeft.”

Door haar groeiend klantenbestand lijkt de weg daarnaast ook open te liggen voor internationaal succes. Niet voor Giansante die vasthoudt aan een “practice what you preach”-filosofie. “Onze missie is duidelijk: de textielsector herlokaliseren met duurzame, lokale kleding. Het zou dus geen steek houden om onze producten in Bangladesh te vervaardigen en ook niet om ze in het buitenland te verkopen. Opte heeft dus niet de ambitie om zich in het buitenland te ontwikkelen en we streven ook niet naar oneindige groei.”

Minder maar beter

Geen internationale ambities dus of een exuberante expansiedrang. Wat brengt de toekomst dan wel voor Opte? “Momenteel maken we alleen bovenkledij zoals t-shirts, polo’s en sweats maar op lange termijn zouden we graag een complete garderobe kunnen aanbieden die naast Belgisch ook solide en organisch is. Op twee jaar tijd hebben we ongeveer tien modellen ontwikkeld en in de komende twee jaar willen we nog eens twaalf à vijftien modellen maken waarbij we als vanouds mikken op extreem hoge kwaliteit. Ons doel is om kwaliteitsvolle kledij toegankelijk te maken voor een deel van de bevolking waardoor mensen minder maar beter zullen kopen.”

“Tot slot willen we ook de Belgische spelers in de mode-industrie, of in elk geval de textiel- en kledingindustrie, aanmoedigen om meer met elkaar in contact te komen. We helpen graag mee om verbindingen tussen spelers te creëren eerder dan zelf centraal te staan en een individuele rol te spelen. Onze droom blijft immers dat de hele Belgische textielsector zich kan herontwikkelen. En in het beste geval draagt Opte daar haar steentje aan bij”, besluit Giansante.