De oorlog tussen de intelligenties is begonnen

Kan artificiële intelligentie die van mensen overtreffen? Dat vraagt Laurent Alexandre zich af, een van de meest visionaire analisten van de huidige technologische revoluties. In zijn jongste boek, La guerre des intelligences, behandelt de auteur de duizelingwekkende mutaties die kunstmatige intelligentie zal veroorzaken in onze manier van leven en met name in onze opvatting van onderwijs. Jean Cornet, Voorzitter van het BAM Congres en marketingdirecteur bij Deloitte Consulting, maakt ons deelgenoot van zijn eerste indrukken van dit boek, “…dat de verdienste heeft, ons de ogen te openen voor de duistere kantjes van artificiële intelligentie. En dat niet alleen moet gelezen worden door marketeers, maar door elke wereldburger”.

Onze toekomst zal in belangrijke mate afhangen van de waarde van intelligentie – hetzij artificiële of biologische. De luciditeit van Laurent Alexandre is zonder meer indrukwekkend, van zijn analyse van de toekomstige transformatie van ons brein via het einde van een aantal beroepen van vandaag en de komende radicale omvorming van de scholen tot zijn visie op de toekomst van onze beroepen.

“De impact van AI overstijgt de marketing ruimschoots”, reageert Jean Cornet. De houding die we aannemen ten opzichte van deze kwestie zegt meer over ons karakter dan over ons analytisch vermogen. “Optimisten zullen er de belofte in zien van een betere wereld, waarin de mens het eeuwig leven kan genieten. Terwijl pessimisten AI zullen beschouwen als een bedreiging voor de toekomst van de mensheid.”

Marketeers zijn van nature voorstanders van innovatie. “Soms met een enthousiasme grenzend aan naïviteit.” 

Een wereld gedomineerd door IQ’s

Het boek van Laurent Alexandre, dat taboes en politieke correctheid feestelijk negeert, gooit een flinke steen in de kikkerpoel. “We worden geboren met verschillende intelligentieniveaus en het onderwijs slaagt er niet in, die verschillen volledig weg te vegen.” Studies tonen echter aan dat een hogere graad van intelligentie statistisch overeenkomt met hogere inkomsten. Hoe moet het dan in de toekomst met mensen wiens intelligentiegraad lager ligt dan gemiddeld?

“Het valt te vrezen dat onze maatschappijen zullen geconfronteerd worden met ernstige sociale spanningen.” Die wellicht zullen uitmonden “in een wereld waarin een elite zijn rust zal afkopen door zijn ‘clientes’ te voorzien van brood en spelen”.

Waarbij het idee van een ‘universeel basisinkomen’ geldt als de moderne versie van het Romeinse ‘clientelisme’ uit de Oudheid.

“Niet het soort maatschappij waarvan ik droom voor mijn kinderen”, verklaart Jean Cornet. 

Skynet grijpt de macht …

De realiteit van robots begiftigd met superintelligentie, zoals in de profetische film Terminator (1984) te zien was, lijkt niet meer zo veraf. De oorlog tussen de intelligenties staat op het punt een ‘sterke AI’ op te leveren, die zelflerend is, en zou kunnen resulteren in krankzinnige projecten waarvan we de precieze contouren nog niet kunnen inschatten.

“De ontwikkelingen van sterke AI hebben iets angstwekkends. Met welk recht zou je degenen die ze vrezen dan moeten geruststellen? Laten we waakzaam blijven”, waarschuwt Jean Cornet. 

Een machine om beroepen uit het verleden te leren

En hoe staat het in dat verband met ons onderwijs? “Onaangepast aan de realiteit van de digitale maatschappij. We moeten de politieke moed hebben om openbare investeringen te doen in onderwijs en onderzoek, twee domeinen die van prioritair belang zijn voor het verzekeren van onze toekomst”, erkent Cornet.

Ons onderwijssysteem moet diepgaand hervormd worden, in de richting van opleidingen die individualisering en maatwerk bieden – kortom: “aangepast aan en inspelend op de capaciteiten van elke leerling”. 

AI ook in creatieve beroepen

“Een robot die is geprogrammeerd om combinaties van muzieknoten te genereren, zal nieuwe symfonieën of gitaarsolo’s kunnen ‘creëren’”, stelt Jean Cornet.

In het domein van de marketing biedt de evolutie van AI in correlatie met big data quasi ongelimiteerde mogelijkheden voor marketeers om efficiëntere campagnes op te zetten.  “Begin jaren ’90 was precies dit ook wat Direct Marketing beloofde. We hebben gezien wat daarmee is gebeurd… De kloof tussen wat technologie vermag en wat wij er in realiteit mee doen blijft gapen”, merkt Cornet op. 

De consument, nuttige idioot voor AI ?

“Door zijn bijdrage tot onze transformatie is de smartphone het middel geworden van onze onderwerping aan AI.” Laurent Alexandre laat zich ontvallen: “De consument als nuttige idioot voor de GAFA.”

Nu ondernemingen draaien op data, ziet elke internaut of gebruiker van een sociaal netwerk zich herleid ziet tot eenvoudige koopwaar, die bijdraagt tot het verrijken van een oligarchische elite die het voor het zeggen heeft bij de grote bedrijven in de digitale wereld. 

“Als het gratis is, bent u de koopwaar!”

De reflectie van Laurent Alexandre treft Jean Cornet. “Patrick Le Lay, ex-directeur-generaal van de groep TF1, erkende het indertijd: wat we verkopen aan Coca-Cola, is beschikbare breintijd». Omgezet naar de sociale netwerken wordt die formule: ‘Als het gratis is, bent u de koopwaar’”.

Laurent Alexandre, La guerre des intelligences, Editions JC Lattès.

Over "Het marketingboek"

Bij BAM stellen we alles in het werk om onze leden te inspireren. Met dat doel vestigen we geregeld hun aandacht op interessante publicaties over marketing, door boekkritieken door te geven, verslag uit te brengen over presentaties, samenvattingen te brengen van rondetafelgesprekken, enz. Op het einde van het jaar kunnen onze leden het Marketing Book of The Year kiezen uit onze selectie.